diagonaal tuinieren |
Wat lang verweerde
terrassen waren voor druiven, dus uiteindelijk voor wijn en overgenomen door
het bos, is nu een dynamische moestuin waar ruimte is voor vele gewassen.
In de winter van 2009
was het zaak eerst wat schoon te maken om te kijken waar we wat zouden kunnen
planten.
Acacia’s weghalen bleek
een gebed zonder einde. Ieder worteltje met nog iets van levenskracht, daar
blijken acacia’s erg veel van te hebben, bleef uitgroeien tot struik om in een
paar maanden de status boom al te
krijgen. Elk seizoen snoeien we het opschot geduldig weg tot de stronk is
uitgeput. Er blijven overal nieuwe scheuten opkomen; zaailingen.
Bamboe blijft een
strijd a 2 maanden per jaar. Punten afknippen bij droog weer en afnemende maan
en insmeren met een fout goedje. Geloof me; met een penseeltje als er nergens
een kat te zien is. Lastige opgave, maar we houden stug vol.
nog in rust |
overzicht eng netjes voor mijn doen |
We ontdekten trapjes,
muurtjes die veelal ingestort waren, hoe arm dat granietzand wel niet was, hoe
zuur de grond en overal stenen en rotsen. Hoe deze grond snel uitspoelt,
evenals stenen in alle maten, als je eraan zit. Van ongeroerde grond geroerde
grond maken is hier geen goed plan.
In het begin gingen we
het gevecht nog aan met brem, braam, brandnetel en klimop. Proberen we
aardappels te telen in bandentorens, net zoals op die fantastische filmpjes op Youtube
waar alles in één keer superoogsten geeft, natuurlijk. Bouwt Marc zijn eerste
stenen muurtjes, ze staan nog maar zijn al aan verval onderhevig. Het land
leeft, de hellingen bewegen, stenen en grond spoelen uit.
Elk jaar, nu het 9e
jaar, komen er muren bij, trappen, paden, vakken volle grond, te beplanten
autobanden. Om ervoor te zorgen dat er niets meer uitspoelt, geen mest, geen
plantjes of zaden. Voor de begaanbaarheid, functioneel en toevallig ook om aan
te zien.
het uitdenken ter plekke van een nieuwe kas |
leren, inventariseren, noteren, plannen |
de labels, ik kan alles wel onthouden, maar Lief niet |
die blauwe touwtjes die je per 10km koopt oersterk en herbruikbaar |
Ik verhuisde boompjes
uit Nederland, evenals sierplanten, zaaide kruiden, stekte deze, verplantte ze
daar waar ik denk dat ze het wel willen doen zonder al te veel onderhoud.
Probeerde bloemen, eenjarig, vaste planten. Dit natuurlijk om bestuivende
insecten te lokken en om insecten juist te weren, ter grondverbetering, voor de
kleur en in de thee.
We ontdekte de
maankalender als leidraad om te tuinieren. Zo’n maan-jaar-kalender bleek te
werken, geeft ook aan wanneer wat te doen met alles dat natuurlijk is, groeit.
Dus ook de mens, wanneer eieren uit te broeden met meer kans op kipjes in
plaats van hanen, wanneer hout te zagen als timmerhout of stookhout. Maar
vooral ook wanneer dingen niet te doen, leren dat tegen de maanstanden in
energie stoppen in alles dat groeit en bloeit verloren moeite is.
We namen ezels, die
poepen, wat fantastische mest bleek. Ook het benodigde stro voor die hoeven
bleek onmisbaar in de moestuin. Mulchen, compost luchtiger maken, bescherming
van de grond tegen uitdrogen.
stambonen, gevoelig voor de warme zomerstormen |
geërodeerde schiste stenen vormen een verbinding met 2 andere paden |
Dit 9e jaar
is het nog niet gedaan met verbeteringen en uitbreiding. Sommige muurtjes
moeten al gerepareerd worden. Logisch, Marc was nog debutant op het vlak van
het bouwen van ‘les murets en pierres sèches’. Ook bouwen met bamboe laten we in de
kinderschoenen en doen ermee wat wel kan. Klimrekken voor de stambonen, tomaten
en komkommers, steuntje voor sommige koolsoorten, watergeulen van ton naar teil
naar oud ligbad en droogrekken voor de brem waarmee we de broodoven stoken.
De moestuin is meer een
bostuin waar we rustig aan bekijken wat het er graag doet, wat de planten die
wij graag hopen te kweken zelf willen, en hoe en waar. Het terrein is niet uit
een boekje. Alle superideeën als permacultuur en andere alternatieven zijn geen
van alle voor hier geschikt als je volgens het boekje wilt werken. De natuur is
tenslotte geen boekje en er ook niet zo 1-2-3 in te vatten. We gaan andere
groenten eten, passen ons aan. Leren te dealen met ziekten en plagen, met
onvoorzien weer en ander oponthoud of tegenslag.
dagelijks oogsten |
Toch brengt de tuin elk
jaar meer op. En bewijst die maan-leef-kalender dat we het koele hemellichaam
niet mogen negeren, het zou naïef en onachtzaam zijn.
Het is ons
belangrijkste ‘kind’ dat dagelijks zijn zorg krijgt, het hele jaar door. Soms
uren, soms een snel rondje uit sentiment naar het hoogseizoen. Met een dampende
mok koffie zie ik dan nog van de vorst te redden bloemkolen staan die net zo
wit, compact en groot zijn als die snelle niet-bio kolen van een paar euro per
stuk in de super.
Als we goed oogsten zijn we dankbaar, naar elkaar, onszelf en het seizoen. Het is de wisselwerking, het contact met alle
planten, elke dag die energie en liefde in die helling met z’n lastige grond,
woekerende kruiden, stekels en prikkels. Als ik een paar dagen niet in de gelegenheid ben ook maar één rondje te lopen ga ik de planten missen, de noot en de ginkgo. Ook een paradijsje waar overal
een ander geluid van stromend water hoorbaar is, met overal bloemen, insecten,
geurende kruiden als je er langs loopt en die dikke vette naaktslak op dat
spruitplantje… Die verhuizen, met een stevige zwieper diep het bos in, de
helling af. Hersenschudding alleen maar, hoop ik, en een nieuw habitat. Ik gok
op een collectief geheugen van alle soorten slak, dat ze na zoveel jaren weten
dat die opening in het bos daar, dat hof van Eden, de verboden tuin is. Op trapjes is het makkelijk zitten, vaak een kat of poes in de buurt die er gezellig, soms te gezellig, bij is.
verzopen |
Elk jaar mislukt er ook
wel het een of ander. De strijd tegen slakken gestreden, dan de zandvlooien en
vuurwantsen die blijvend problemen geven. Ik laat waardplanten staan die vanaf
de eerste tekenen van lente beschikbaar zijn voor het gespuis. Zandvlooien houden niet van regen en nevel,
dus sproeien, dat verstoort ze te veel waardoor ook zij verhuizen. Jaren te nat
en te koud, de boel verzoop maar we hadden wel zo’n 100 weckpotten diverse
bonen. Andere jaren is het te droog gebleven voor langere tijd. Gezegend met
een bron die minder water is gaan geven maar nog genoeg om tuin en planten
water te geven en nog genoeg voor de dieren en ons gewone verbruik. Droge
periodes hebben we hier ook ’s winters en ook dan staan er nog te oogsten
groenten. We passen dan ons watermanagement aan zodat niets te kort komt. Maar
dat redt niet alles. Warme droge stormwinden, hagelbuien, plotse vorst, we zijn
nog geen weerspecialisten.
de basis van tamme kastanje schiet al op |
het was wachten op de planken van eigen stammen |
de wat ronde achterwand is van autobanden absorbeert en behoudt ook veel warmte |
het gat in de muur |
repareren |
Nog veel projecten te gaan. Voor jaren extra klussen met het seizoen en het weer mee, niets is makkelijk te plannen. Nu wordt er hard gewerkt aan een nieuwe kas die deels walipini zal worden. Het leven hier, de locals, het bos en weer het weer bepalen ook hoe de dingen lopen. Op planken voor het eco-dak aan de noordzijde van de kas lagen van de winter nog als stam langs het bospad. De zagerij is alleen open als het regent, de RoDe Def kan geen 5 boomstammen hebben. Wachten op een vriend die nooit tijd heeft en op regen. Dat is zoiets als de lotto winnen met 3 nullen. Toch zijn ze er opeens. Snel ligt het dak dicht. Volgende probleem; er is een oude muur ingestort vlak achter de kas op de zuidzijde. Je kunt er niet meer langs. Was altijd al een zakker, nooit aan toe gekomen en nu is het opeens prioriteit. Toevallig is er veel schiste beschikbaar (zie proletarisch shoppen) en kan Lief er zijn tanden inzetten. Die wil door, en door en altijd maar door. Opgejaagd door de stilstand. Dat zit in het volk, de voor ons mensen traagheid van hoe de natuur groeit, alles is hier nog zoals vroeger, de historie lijkt de basis, de opsmuk van het normale schuwend. Altijd alles hetzelfde, dat is waar.
Nu is het lente. Alles
barst open, uit z’n voegen, schiet opeens op, rijpt al, staat in knop of geeft
alles al prijs dat er is. Koriander, radijs, batavia sla, aardbeien en rabarber
bijvoorbeeld. Voor ons gevoel is het rommelen met en in de natuur, zien wat we
mogen ontvangen, weten wat we geven. Het kind mag veel tijd kosten, we krijgen
er eten voor terug, de cirkel is rond.
Prachtig stuk, over leven en de dankbaarheid voor alles wat groeit en bloeit en jullie doen en laten. Geweldig! Mooie foto's ook, na jaren volgen bijna alsof ik er zelf doorheen loop. IK wens jullie vandaag een zonnige en vruchtbare dag. XXX
BeantwoordenVerwijderentis je gelukt ! :-)
Verwijderendank je lieverd en fijn dat je mee geniet
Ik heb respect en bewondering voor jullie werk en inspanningen.
BeantwoordenVerwijderenHet resultaat ziet er prachtig uit.
Natuurvriendelijke groet,
dank je Rob
Verwijderenen leuk dat je hier nog bent na mijn lange break